آیا نارسایی مزمن وریدی خطرناک است؟ (پاسخ کامل)
علت تغییر شکل پوست
نارسایی وریدی چیست؟
تقریباً 20درصد از بزرگسالان این مشکل را دارند که بیشتر در زنان با بارداری‌های متعدد و افراد مسن دیده می‌شود. این مشکل ممکن است به‌خاطر خرابی دریچه‌های دیواره وریدها و یا انسداد وریدها به وجود بیاید. هر دو این مکانیسم‌ها در نتیجه بروز DVT (ترومبوز ورید عمقی) پیش می‌آیند. از طرفی واریس درمان نشده هم می‌تواند باعث بروز نارسایی مزمن وریدی شود.
البته بهتر است بگوییم این روند یک چرخه معیوب است یعنی در برخی موارد با گذشت زمان این نارسایی مزمن وریدی است که باعث بروز واریس، تورم و تغییر رنگ پوست پاها، خارش و حتی زخم در ناحیه قوزک پا می‌شود و بالعکس در برخی موارد رگ‌های واریسی درمان نشده، عاملی برای بروز نارسایی وریدی مزمن می‌شوند.
معمولاً نارسایی وریدی با رگ‌های واریسی پیچ‌درپیچ و گره، گره همراه است.
علت بروز نارسایی عروق پا چیست؟
وظیفه اصلی وریدها انتقال خون از اندام‌های مختلف به سمت قلب است. در پاها نیاز است خون به سمت بالا هدایت شود. عضلات ساق پا با انقباضات منظم به این حرکت کمک می‌کنند. برای جلوگیری از بازگشت خون به سمت پایین دریچه‌های یک‌طرفه در دیواره وریدها وجود دارد. عملکرد ضعیف دریچه‌ها و یا انسداد وریدها می‌تواند باعث بروز نارسایی شود.
آسیب به دریچه‌های دیواره وریدها
آسیب به دریچه‌ها با بالارفتن سن، نشستن و ایستادن طولانی یا بی‌تحرکی همراه با پا به سن گذاشتن بروز می‌کند.
در صورت تضعیف دریچه‌های موجود در دیواره وریدها، به‌نحوی‌که برگشت خون با مشکل مواجه شود فشارخون برای مدت طولانی در وریدها بالا می‌رود و منجر به نارسایی مزمن وریدی می‌شود.
ترومبوز ورید عمقی DVT یا همان لخته خون عمقی
بروز لخته می‌تواند با انسداد مسیر ورید و اختلال در عملکرد طبیعی وریدها همراه شود. به نارسایی وریدی مزمن ناشی از لخته خون در اصطلاح سندرم پس از لخته PTS گفته می‌شود. بیش از 30 درصد از مبتلایان به DVT در طی 10 سال پس از تشخیص لخته با این مشکل مواجه می‌شوند.
تجربه یک بیمار با سابقه لخته خون در پا:
تومورهای لگنی، بدشکلی‌های وریدی
هر چند این علت به‌ندرت بروز می‌کند اما به‌عنوان یکی از علل بالقوه ایجاد نارسایی وریدی مزمن است.
عوامل خطر بروز نارسایی وریدی کدام‌اند؟
برخی عوامل باعث بالارفتن احتمال ابتلا به نارسایی وریدی می‌شوند.
- سابقه DVT
- داشتن واریس یا سابقه خانوادگی واریس
- بی‌تحرکی
- سیگار کشیدن
- چاقی
- ایستادن یا نشستن طولانی
- زنان سن بالای 50 سال
- ایستادن مداوم یا نشستن دائمی
علائم بروز نارسایی عروق وریدی چیست؟
شناخت علائم نارسایی اهمیت بسزایی دارد، بهتر است به این نشانه‌ها حساس باشید و با دیدن اولین نشانه‌ها به پزشک مراجعه نمایید. شدت نارسایی و پیچیدگی مراحل درمان با پیشرفت بیماری تشدید می‌شود به همین دلیل نباید فرصت طلایی درمان را از دست داد.
مشکل نارسایی مزمن وریدی به‌خودی‌خود برطرف نمی‌شود. تشخیص زودهنگام و انجام اقدامات درمانی مقتضی می‌تواند به‌خوبی جلوی عوارض ناخوشایند بیماری را بگیرد.
- تورم در قسمت پایین پا و قوزک به‌ویژه پس از ایستادن طولانی
- خستگی و درد در ساق پاها
- نمودار شدن رگ‌های واریس پا
- چرمی شدن پوست پا (زمختی و زبری پوست)
- پوسته، پوسته شدن پوست و خارش پوست پا
- زخم در ناحیه ساق و نزدیک قوزک پا
در صورت عدم درمان به‌موقع نارسایی ورید، فشار مویرگی در حدی بالا می‌رود که باعث پارگی مویرگ‌ها و نشت خون از آنها می‌شود. در این حالت پوست لکه‌های قرمز – قهوه‌ای می‌دهد و این پوست به هرگونه خراشیدگی و آسیب‌دیدگی حساس می‌شود.
حداقل آسیب مویرگ‌های پاره شده التهاب موضعی و آسیب به بافت‌هاست. در مراحل پیشرفته این مسئله می‌تواند با زخم، ایجاد حفره باز در پوست و عفونت همراه باشد. در صورت عدم کنترل عفونت با سرایت به بافت‌های مجاور می‌تواند عفونت پوستی مرسوم به سلولیتیس را باعث شود. زخم واریسی یا زخم استاز معمولاً به‌سختی بهبود می‌یابد و عودکننده است.
به فوق‌تخصص ورید مراجعه کنید!
در معاینه اولیه برای تشخیص نارسایی سؤالاتی در خصوص سوابق بیماری و علت‌یابی علائم توسط دکتر واریس پرسیده می‌شود و بعد معاینه بالینی به‌عنوان اصل مهم در تشخیص نارسایی انجام می‌شود.
در مرحله بعد با انجام سونوگرافی داپلکس تشخیص اولیه تأیید یا رد می‌شود. سونوگرافی برای تشخیص وجود انسداد در نتیجه لخته و چگونگی جریان خون بکار می‌رود.
از CAT اسکن و یا MRI ممکن است برای تأیید دیگر علل بروز تورم در پاها استفاده شود همه این روش‌های تشخیصی بدون درد و آسان هستند. با راه‌های درمان سریع ورم پا آشنا شوید.
درمان و پیشگیری از عوارض جانبی نارسایی مزمن وریدی
مانند همه بیماریهای دیگر تشخیص به‌موقع و اقدامات درمانی در مراحل اولیه می‌تواند نتایج درمان بهتری را به دنبال داشته باشد.
برخی از راهکارهای اولیه در درمان نارسایی عبارت‌اند از:
اجتناب از ایستادن و نشستن مداوم
اگر به سفر می‌روید یا به‌خاطر شغل خود دائماً یکجا ایستاده‌اید انجام حرکات کششی برای بهبود جریان خون به شما توصیه می‌شود. حداقل هر 30 دقیقه یکبار جابه‌جا شوید.
درصورتی‌که برای مدت طولانی یکجا می‌ایستید در زمان استراحت پاهایتان را بالا نگه دارید.
ورزش کنید
پیاده‌روی و تمرینات ورزشی مناسب برای تقویت عضله ساق پا را انجام دهید.
وزن کم کنید
در افراد با اضافه‌وزن و یا چاق کاهش وزن می‌تواند راهی مؤثر در رفع نارسایی مزمن باشد.
پیروی از رژیم غذایی مناسب و نیز داشتن فعالیت بدنی روزانه می‌تواند به کاهش وزن کمک کند.
تجربه یک بیمار
بیمار با سابقه افسردگی مبتلا به وزن بالا و کم‌تحرک که دچار نارسایی وریدی مزمن شده‌اند.
جوراب طبی بپوشید
استفاده از جوراب واریس طبق تجویز پزشک می‌تواند علایم نارسایی را کم کند.
استفاده از آنتی‌بیوتیک و دیگر داروهای تجویز شده.
درصورتی‌که سلولیتس یا عفونت پوستی بروز کرده باشد آنتی‌بیوتیک تجویزی بایستی طبق ساعت مصرف شود.
حفظ بهداشت پوست پاها
- مرطوب نگه‌داشتن پوست که مانع پوسته، پوسته شدن و ایجاد خراش به‌سادگی در پوست می‌شود.
- در صورت وجود التهابات پوستی بدون وجود بریدگی و زخم ممکن است پزشک از کرم ضد خارش مثل هیدروکورتیزون استفاده کند یا کرم حاوی اکسید زینک یا ضدقارچ به‌منظور پیشگیری از آلودگی تجویز نماید.
- در صورت زخم بودن پا استفاده از پانسمان‌های مخصوص طبق تجویز پزشک مفید خواهد بود.
روش‌های درمانی غیر جراحی
روش‌های پزشکی درمان واریس پا شامل بر فوم اسکلروتراپی با هدایت سونوگرافی و یا روش‌های درون‌رگی (لیزردرمانی یا رادیوفرکانسی) می‌توانند در درمان نارسایی وریدی مزمن مؤثر واقع شوند.
درمان نارسایی وریدی با اسکلروتراپی
اسکلروتراپی با پر کردن داخل رگ موردنظر و چسبیدن دیواره‌های رگ به هم و نهایتاً حذف رگ همراه است که می‌تواند نتایج درمانی خوبی به همراه داشته باشد.
درمان نارسایی وریدی با لیزردرمانی یا رادیوفرکانسی
در روش درمان واریس با لیزر رگ مشکل‌دار مورد درمان قرار می‌گیرد. این روش‌ها با حداقل آسیب بافتی و کبودی و درد همراه هستند و نتایج مطلوب آنها به‌مراتب زودتر از روش‌های جراحی دیده می‌شود.
استنت گذاری
در برخی موارد طبق صلاح دید پزشک نیاز به استنت گذاری وجود دارد.
چگونه از بروز نارسایی مزمن وریدی پیشگیری کرد؟
- کاهش وزن
- سیگار را ترک کنید.
- لباس گشاد بپوشید و از پوشیدن گن‌های تنگ و کمربندهای بیش از حد محکم بپرهیزید.
- ورزش کنید.
- اگر پیش از این دچار لخته خون در وریدهای عمقی بوده‌اید داروهای خود را مرتب تحت نظر دکتر مصرف کنید.
- مراقبت از پوست و رسیدگی به‌موقع در صورت بروز هر گونه تغییر
