مشکلات واریس در مردان | دکتر اقدسی
مردان نیز دچار واریس می‌شوند. برخلاف تصور عده‌ای از مردم که واریس را یک بیماری مخصوص زنان می‌پندارند، شمار قابل‌ملاحظه‌ای از مبتلایان به واریس را مردان تشکیل می‌دهند.
اگرچه بیماری واریس در زنان شایع‌تر از مردان است ولی به نظر می‌رسد شدت بیماری واریس در مردان بیشتر است. در این مقاله به طور اختصاصی‌تر به واریس در مردان و موضوعاتی مانند ارتباط واریس و ناباروری پرداخته‌ایم.
مهمترین علت عدم مراجعه بهموقع است. اصولاً مردان توجه کمتری به سلامتی خود دارند و بیشتر و بهاشتباه واریس را یک موضوع زیبایی تصور میکنند لذا تا قبل از بروز عوارضی مانند لخته و خونریزی به مرکز پزشکی مراجعه نمیکنند.
در فردی که دچار اختلال دریچههای لانهکبوتری و ضعف دیواره وریدی است و مبتلا به واریس پا میشود احتمال زیادی وجود دارد که در سایر وریدها از جمله وریدهای بیضه هم بیماری واریس ظاهر شود.
چه ارتباطی بین واریس پا در مردان و ناباروری وجود دارد؟
مهم است که بدانیم هیچ ارتباط مستقیمی بین واریس پا و ناباروری وجود ندارد.
در بیماری که دچار واریس پا شده است احتمال بروز واریس در مقعد (بواسیر یا هموروئید) و واریس بیضه (واریکوسل) بالاتر است. یعنی ممکن است مردی که واریس پا دارد مبتلا به واریس بیضه هم شود.
اگر بیماری دچار واریس بیضه بشود یکی از عوارض آن ناباروری است و خبر خوش اینکه معمولاً با درمان واریس بیضه ناباروری هم برطرف میشود.
علل اصلی بروز واریس در مردان کدام‌اند؟
اگر بخواهیم به‌صورت خلاصه علت بروز واریس در مردان را نام ببریم، موارد ذیل قابل اشاره‌اند.
زمینه ارثی واریس
اکثر مردان با واریس شدید، به وجود واریس در خانواده و اقوام اذعان دارند، این موضوع اهمیت عامل وراثت را در خصوص بیماری واریس نشان می‌دهد.
شغل و پیشه افراد
مردان معمولاً بیشتر در مشاغل با ساعت کار طولانی و کار سنگین اشتغال دارند. مشاغلی مانند رانندگی، نگهبانی، پلیس و نیروهای نظامی و… بیشتر در معرض آسیب هستند. واریس و دیگر بیماریهای مرتبط با مشاغل یکجا نشستنی و یا ایستادنی در مردان بیشتر از زنان دیده می‌شوند.
چاقی مزمن و ناحیه شکم
این نوع چاقی در مردان بیشتر از زنان هست که خود می‌تواند زمینه‌ساز مشکل واریس و نارسایی مزمن وریدی در آقایان باشد.
ورزش‌های سنگین و با وزنه
واریس می‌تواند نتیجه فشار مضاعف به وریدها در انجام ورزش‌های سنگین و با وزنه بروز کند. علاوه بر این برخی آسیب‌ها و جراحت‌های وارده در ورزشکاران حرفه‌ای می‌تواند منجر به واریس شود، طرف‌داران ورزش حرفه‌ای و بدنسازی با وزنه در بین آقایان بیشترند که خود می‌تواند منجر به بروز واریس در مردان شود.
استعمال سیگار و دخانیات
سیگار کشیدن عاملی برای ابتلای بیشتر مردان به واریس است. خوب است این عادت مضر را به‌مرور کنار بگذارید و برای کاهش استرس راه‌های سالم دیگر مثل ورزش‌کردن و پیاده‌روی را امتحان کنید.
چرا واریس در مردان شدیدتر از زنان است؟
باوجوداینکه مردان واریس شدیدتری نسبت به خانم‌ها دارند اما به نظر می‌رسد این اختلاف به‌واسطه تفاوت‌های بدنی زن و مرد نیست بلکه عاملی اجتماعی یا فرهنگی باعث بروز این تفاوت است.
در بین مشاوره‌ها و مراجعین کلینیک همواره با مردانی روبرو هستیم که خیلی دیر به دکتر مراجعه میکنند. در بسیاری از موارد همسران این افراد عنوان میکنند که الان هم با کلی اصرار و التماس مجبور کرده‌اند تا شوهرشان دکتر بیاید.
مردان بهاشتباه واریس را مسئله زیبایی می‌پندارند و درمان آن را فقط برای زنان واجب می‌دانند. آقایان کمتر دغدغه سلامتی خود را دارند و دیرتر متوجه اهمیت موضوع می‌شوند. نحوه پوشش رایج مردان یعنی پوشیدن شلوار باعث میشود کمتر به تغییرات ظاهری پاها حساس شوند و شاید این موضوع دلیلی برای بی‌تفاوتی به واریس در مراحل اولیه بیماری است.
درمان واریس به‌صورت سرپایی و در کمتر از یک ساعت انجام میشود و نیاز به مرخصی ندارد. این نگرانی که نمی‌توانید سر کار بروید و مجبور می‌شوید در خانه بمانید اشتباه است و درمان بهموقع باعث میشود درد ساق پاها رفع شود و راحت‌تر بتوانید کار کنید.
چرا واریس بیماری زنانه تلقی میشود؟
هورمون‌های زنانه و بارداری عاملی مؤثر در بروز واریس هستند و تفاوت نسبتی واریس در زنان و مردان به‌خاطر همین موضوع است. برعکس آقایان، خانم‌ها خیلی زودتر تغییرات بدنی از جمله رگ‌های برجسته واریسی را مشاهده میکنند و به دکتر واریس مراجعه می‌نمایند.
چرا مردان واریس را مشکل زیبایی می‌دانند؟
شاید اولین موضوعی که با شنیدن نام واریس به ذهن خطور می‌کند زیبایی پاها باشد. اما در واقع واریس فقط مسئله زیبایی نیست. شکایت اکثر بیماران واریسی از درد و سنگینی پاهاست. در ضمن اگر واریس درمان نشود عوارض واریس بروز می‌کند.
عوارضی مثل لخته خون در پا و یا زخم واریس می‌تواند زندگی اجتماعی افراد را تحت‌تأثیر قرار دهد و مانع از تداوم کار روزمره شود.
این بیماری جز شایع‌ترین اختلالات در مردان است و در برخی موارد در صورت عدم درمان بهموقع موجب ناباروری در فرد میشود؛ بنابراین آشنایی با علائم و نحوه درمان بسیار با اهمیت است.
این بیمار به‌صورت پیچ‌خوردگی و واریسی شدن عروق کیسه بیضه تعریف میشود. واریکوسل عمدتاً در سنین ۱۵ تا ۲۵ سال رخ می‌دهد و شیوع آن در مردان بزرگسال ۱۵٪ و در نوجوانان تا ۲۰٪ گزارش شده است. در موارد نادر هر دو بیضه درگیر می‌شوند. در اغلب موارد به دلیل نوع ساختمان عروق بیضه‌ها در سمت چپ ایجاد میشود و به‌مرورزمان می‌تواند باعث تغییر در اندازه بیضه‌ها شود.
متأسفانه بسیاری از بیماران مبتلا به واریکوسل علائم خاصی ندارند و یا به آن توجه نمیکنند. در این مقاله شما با علائم و نحوه تشخیص و درمان واریس بیضه آشنا خواهید شد.
واریکوسل چه علایمی دارد؟
شایع‌ترین نشانه‌های واریکوسل یا واریس بیضه عبارت‌اند از:
۱- هرگونه تغییر در اندازه بیضه‌ها
۲- لمس توده و گره در بیضه
۳- درد و گرفتی که با دراز کشیدن بهتر و با فعالیت بدتر میشود
۴- احساس سنگینی
چرا واریکوسل ایجاد میشود؟
هنوز مشخص نشده که علت اصلی واریسی شدن عروق بیضه و واریکوسل چیست؛ اما بسیاری از پزشکان بر این باورند که نقص در دریچههای عروقی در کیسه بیضه باعث بروز واریس در بیضه است به‌مرورزمان خون به‌خوبی در عروق جریان نمی‌یابد و برگشت می‌کند همین موضوع باعث تجمع خون در عروق و گشادشدن آنها میشود.
واریکوسل چه انواعی دارد؟
واریکوسل شامل سه سطح میشود:
سطح اول – با زور زدن و ایجاد فشار در شکم قابل لمس هستند. برای تشخیص پزشک از شما می‌خواهد نفستان را حبس کنید و به عضلات شکم فشار بیاورید و سپس گرفتگی‌های عروقی با لمس کیسه بیضه درگیر قابل تشخیص می‌شوند.
سطح دوم –در حالت ایستاده قابل لمس هستند. برای لمس برجستگی‌های عروق نیازی به انجام مانور خاصی نیست. اگر واریکوسل نوع یک درمان نشود می‌تواند به نوع دو تبدیل شود.
سطح سوم –در حالت ایستاده وریدهای آبی رنگ با چشم قابل مشاهده هستند. درد و علایم نوع سوم بسیار شدیدتر از انواع دیگر واریکوسل می‌باشد.
واریکوسل چگونه تشخیص داده میشود؟
جهت تشخیص و تعیین سطح واریکوسل معاینه بالینی نیاز است. پزشک از شما می‌خواهد بایستید و سپس بر اساس معاینه نوع آن را تشخیص می‌دهد. گاهی ممکن است به دلیل کوچک بودن واریکوسل در معاینه قابل تشخیص نباشد که جهت تشخیص سونوگرافی درخواست شود البته در اکثر این موارد درمان خاصی هم نیاز نیست.
برای درمان واریکوسل به کدام پزشک مراجعه کنید؟
برای تشخیص و درمان واریکوسل می‌توانید به متخصصین اورولوژی یا همان کلیه و مجاری ادراری مراجعه داشته باشید.
چه زمانی به پزشک مراجعه کنیم؟
درصورتی‌که هر کدام از علایمی که گفته شد را حس کردید به پزشک اورولوژیست خود مراجعه کنید تا با تشخیص بهموقع اقدامات لازم پیش از بروز عوارض جبران‌ناپذیر انجام شود.
همان‌طور که گفتیم در بسیاری از موارد اگر واریکوسل درمان نشود به‌تدریج شدت پیدا می‌کند و توجه داشته باشید که عوامل دیگری هم باعث تغییرات در بیضه‌ها میشود؛ بنابراین حتماً با پزشک خود مشورت کنید.
آیا واریکوسل باعث ناباروری میشود؟
به‌طورکلی میزان ناباروری در افراد مبتلا به واریکوسل بیشتر است و در ۲۵ ٪ موارد ابتلا ناباروری رخ می‌دهد. علت این عارضه آن است که به دلیل تغییر دمایی در کیسه بیضه‌ها و جریان نامناسب خون در عروق تعداد و کیفیت اسپرم‌ها تغییر می‌کند. از طرف دیگر بین واریکوسل و میزان ترشح تستوسترون ارتباط مستقیمی وجود دارد و همین امر می‌تواند میل جنسی را کاهش دهد.
*فراموش نکنید که در همه موارد واریکوسل ناباروری رخ نمی‌دهد پس نگران نباشید و در صورت بروز علائم با پزشک خود مشورت کنید.
درمان واریکوسل چیست؟
در صورت درد و تغییر اندازه و ناباروری ناشی از بیماری در بیضه‌ها جراحی تجویز میشود که از روش‌های مختلف مثل جراحی واریکوسلکتومی و یا جراحی آمبولیزاسیون پوستی جهت ترمیم محل گرفتگی عروق و برقراری مجدد جریان خون طبیعی در بیضه‌ها استفاده میشود.
درصورتی‌که پزشک شما درمان جراحی را توصیه کند پس از مدت کوتاهی علائم برطرف میشود. پس از جراحی آزمایشات لازم مثل اسپرماتوگرافی درخواست میشود تا قابلیت اسپرم‌ها جهت بارور کردن تخمک مشخص شود و انتظار می‌رود پس از حدود شش ماه قوای جنسی به طور کامل برگردد.
جراحی واریکوسل راحت و در دسترس می‌باشد و شما پس از جراحی در مدت کوتاهی سلامتی خود را به دست می‌آورید؛ بنابراین نگران نباشید و به پزشک خود اعتماد کنید.
*در سال‌های اخیر در کنار جراحی از گیاهان دارویی در طب سنتی چین برای بهبود ناباروری ناشی از واریکسل کمک گرفته میشود.
در موارد خفیف درمان دارویی توصیه میشود و این داروها شامل داروهای هورمونی، گیاهی و آنتن اکسیدان‌ها می‌شوند.
اگر درد واریکوسل برای شما آزاردهنده است روش‌های زیر را امتحان کنید:
۱- پوشیدن بیضه بند و شورت‌های مخصوص
۲- طاق باز دراز کشیدن باعث تخلیه عروق میشود و درد را کاهش می‌دهد
۳- مصرف برخی مسکن‌ها مثل استامینوفن
۴- استفاده از کمپرس سرد
آیا واریس با واریکوسل ارتباط دارد؟
در بررسی‌های صورت گرفته مشخص شده که بین واریس و واریکسل در مردان بخصوص در سنین زیر ۵۰ سال ارتباط وجود دارد و بر همین اساس پزشکان بررسی وجود واریکوسل در بیماران مبتلا به واریس را توصیه میکنند.
چگونه از بروز واریکوسل پیشگیری کنیم؟
یکی از علل عمده واریکوسل و ایجاد اختلال در جریان خون و گرفتگی عروق بیضه‌ها چاقی و اضافه‌وزن می‌باشد.
فراموش نکنید که رژیم غذایی سالم و ورزش منظم مثل همیشه برای شما بسیار مفید خواهد بود و از شما در برابر این بیماری مرموز و شایع حفاظت می‌کند.
عوارض واریکوسل چیست؟
تغییر عملکرد جنسی و تغییرات هورمونی: واریکوسل به‌صورت مستقیم و غیرمستقیم روی تولید هورمون‌های جنسی و تولید اسپرم و اندازه کیسه بیضه تأثیر می‌گذارد. گاهی در سنین بلوغ کاهش اندازه کیسه بیضه از علایم شایع واریکوسل است که باید حتماً به آن توجه شود.
ناباروری: همان‌طور که گفتیم در همه موارد ابتلا به واریکوسل ناباروری اتفاق نمی‌افتد؛ اما همچنان یکی از عوامل اصلی ناباروری در مردان واریکوسل است.
