واریس طنابی: علل، علائم، درمان و پیشگیری [آپدیت ۱۴۰۳]
واریس طنابی، یکی از شایع‌ترین اختلالات عروقی است که به گشاد شدن و پیچ‌خوردگی غیرطبیعی وریدها، به‌ویژه در پاها، اشاره دارد. این وضعیت نه‌تنها جنبه زیبایی دارد؛ بلکه در موارد پیشرفته می‌تواند به درد و ناراحتی جدی منجر شود. در این مقاله، به بررسی علل، علائم، راه‌های درمان و نکات پیشگیرانه واریس طنابی می‌پردازیم.
واریس طنابی چیست؟
واریس طنابی به گشاد شدن و پیچ‌خوردگی غیرطبیعی رگ‌های سطحی گفته می‌شود که معمولاً در پاها ایجاد می‌شود. این عارضه زمانی رخ می‌دهد که دریچه‌های داخل وریدها به‌درستی عمل نمی‌کنند و خون به‌جای حرکت به سمت قلب، در رگ‌ها جمع می‌شود. این وضعیت باعث تورم و برجسته شدن رگ‌ها به شکلی طناب‌مانند و گاه دردناک می‌شود.
علل اصلی واریس طنابی
این علل شامل :
ژنتیک
اگر یکی از والدین دچار واریس باشد، احتمال ابتلا به واریس ارثی افزایش می‌یابد.
ایستادن یا نشستن طولانی‌مدت
مشاغلی که نیاز به ایستادن یا نشستن مداوم دارند، مانند معلمان، کارمندان و خانم‌های خانه‌دار، می‌توانند فشار زیادی به رگ‌های پا وارد کنند.
بارداری
در دوران بارداری، به دلیل افزایش وزن، تغییرات هورمونی و فشار به وریدهای لگنی، خطر ابتلا به واریس افزایش می‌یابد.
اضافه‌وزن
وزن بالا فشار بیشتری به رگ‌های پا وارد می‌کند و احتمال بروز واریس را افزایش می‌دهد.
افزایش سن
با بالا رفتن سن، دیواره رگ‌ها ضعیف‌تر و خاصیت ارتجاعی آن‌ها کمتر می‌شود.
علائم واریس طنابی
- ظاهر شدن رگ‌های برجسته و پیچ‌خورده روی پوست
- احساس درد، سنگینی و خستگی در پاها
- ورم پا در ناحیه مچ مچ و ساق
- خارش یا سوزش در اطراف وریدهای آسیب‌دیده که بیشتر در اطراف مچ پا هاست
- گرفتگی‌های شبانه به‌صورت درد شدید و ناگهانی در عضله ساق یا
- در موارد پیشرفته، زخم‌های پوستی و تغییر رنگ در ناحیه اطراف قوزک
راه‌های درمان واریس طنابی
1. روش‌های غیرجراحی
- استفاده از جوراب واریس
پوشیدن جوراب واریس با فشرده کردن رگ‌ها، جریان خون وریدی را بهتر کرده و تورم و درد پاها ناشی از واریس را کاهش می‌دهند. - تغییر سبک زندگی
افزایش فعالیت بدنی مانند پیاده‌روی - کاهش وزن
پرهیز از نشستن یا ایستادن طولانی - تمرینات ورزشی
تمریناتی مانند یوگا، شنا پیاده روی و دو چرخه سواری یا حرکات کششی می‌توانند جریان خون را بهبود بخشند.
2. دارو درمانی
درمان واریس با دارو باعث کاهش علایم و ناراحتی بیمار می‌شود ولی تاثیر مهمی در برطرف کردن واریس‌ها ندارد.
3. روش‌های پزشکی و جراحی
- اسکلروتراپی
در روش درمان واریس با تزریق، ماده‌ای داخل رگ تزریق می‌شود که باعث بسته شدن آن و از بین رفتن تدریجی ورید واریسی می‌شود. - لیزر درمانی
استفاده از لیزر واریس برای بستن و از کار انداختن رگ‌های آسیب‌دیده یکی از روش‌های محبوب و کم‌خطر است. - رادیوفرکوونسی
RF واریس مشابه روش لیزر با استفاده از حرارت عمل کرده و رگ آسیب دیده را تخریب و برطرف می‌کند. - چسب واریس
یکی از مؤثرترین و جدیدترین روش‌های درمان واریس است که به‌سرعت محبوب شده؛ درمان واریس با چسب نیازی به بی‌حسی موضعی ندارد و استفاده از جوراب واریس پس از درمان بسیار کوتاه‌مدت است. - عمل جراحی (فلبکتومی)
در موارد شدید، رگ‌های آسیب‌دیده طی یک عمل جراحی کوتاه برداشته می‌شوند.
پیشگیری از واریس طنابی
- فعالیت بدنی منظم
ورزش‌هایی مانند پیاده‌روی، شنا و دوچرخه‌سواری می‌توانند جریان خون را بهبود بخشند. - وزن سالم
کاهش وزن اضافی فشار روی رگ‌ها را کم می‌کند. - بالا نگه داشتن پاها
در طول روز، پاهای خود را بالاتر از سطح قلب قرار دهید تا خون راحت‌تر به قلب بازگردد. - پوشیدن لباس‌های راحت
از پوشیدن لباس‌ها و کفش‌های تنگ که گردش خون را محدود می‌کنند خودداری کنید. - تغذیه سالم
مصرف مواد غذایی حاوی فیبر و ویتامین C به سلامت رگ‌ها کمک می‌کند.
در مشاغل خاص که نشستن و ایستادن طولانی مدت دارند استفاده از جوراب واریس پیشگیری بسیار موثر است.
یک نقل‌قول معتبر و تأمل‌برانگیز
به گفته انجمن بین‌المللی عروق (International Society of Vascular Surgery):
“پیشگیری از واریس طنابی به معنای پیشگیری از دردهای پنهانی است که می‌تواند کیفیت زندگی شما را به‌مرور زمان کاهش دهد. سلامت عروق از پاها آغاز می‌شود.”
نتیجه‌گیری
واریس طنابی یک مشکل شایع اما قابل‌مدیریت است که با آگاهی و توجه به علائم، می‌توان از پیشرفت آن جلوگیری کرد. تغییر سبک زندگی، پیشگیری از عوامل خطر و استفاده از روش‌های درمانی مدرن واریس می‌تواند به شما کمک کند تا زندگی سالم‌تر و باکیفیت‌تری داشته باشید. پاها، قلب دوم شما هستند؛ با مراقبت از آن‌ها، از سلامت کلی بدنتان محافظت کنید.
