اسکلروتراپی چیست | درمان واریس با تزریق (آپدیت ۱۴۰۳)
اسکلروتراپی یک روش موثر و کم‌تهاجمی برای درمان رگهای واریسی است که به دلیل نتایج مطلوب و دوره نقاهت کوتاه، محبوبیت زیادی پیدا کرده است.
در این روش، با تزریق داروی مخصوص به داخل رگهای آسیب‌دیده، آنها به تدریج بسته شده و از بین می‌روند.
یک مطالعه منتشر شده در ژورنال اروپایی جراحی عروقی و اندوواسکولار گزارش می‌کند که اسکلروتراپی به طور قابل توجهی علائم وریدی را کاهش داده و کیفیت زندگی بیماران را بهبود می‌بخشد؛ با عوارض جانبی اندک، این روش گزینه‌ای مؤثر و مطمئن برای درمان وریدهای واریسی محسوب می‌شود.
Sclerotherapy: A Safe and Effective Treatment for Varicose Veins, 2025
۱_اسکلروتراپی چیست؟
یکی از روش‌های درمان واریس شدید، واریس عنکبوتی و طنابی بشمار می رود. با تزریق محلول اسکلروتراپی به درون رگ، موجب تخریب دیواره رگها و از بین رفتن آنها می‌شود.
۲_کاربرد اسکلروتراپی
اسکلروتراپی در علم پزشکی، برای درمان و انسداد عروق مزاحم و زائد بسیاری از بخش‌های بدن مورد استفاده قرار می‌گیرد. مثل:
- اسکلروتراپی برای درمان مویرگ‌های قرمز روی پوست پستان
- اسکلروتراپی مویرگ‌های صورت
- اسکلروتراپی برای رگهای برجسته پشت دست
- اسکلروتراپی بازو
- اسکلروتراپی واریس طنابی یا عنکبوتی پاها
۳_اسکلروتراپی طی چند جلسه انجام می‌شود؟
اسکلروتراپی طی ۲ تا ۳ جلسه و بافاصله زمانی یک الی دو ماه برای بیماران انجام می‌شود. این روش حدود نیم ساعت به طول می‌انجامد. با توجه به شرایط بیمار، ممکن است تعداد جلسات اسکلروتراپی تغییر کند. البته:
- افزایش تعداد جلسات اسکلروتراپی به هیچ وجه توصیه نمی‌شود. زیرا ممکن است پوست آسیب ببیند.
۴_نتایج اسکلروتراپی بعد از چند روز مشخص خواهد شد؟
نتایج اسکلروتراپی معمولاً پس از دو هفته، از اولین تزریق مشاهده می‌شود.
*البته ترکیب درمانی اسکلروتراپی با لیزر نتایج بسیار جذاب و شگفت انگیزی دارد.
۵_ از بین بردن رگهای عنکبوتی ضرر دارد یا خیر؟
با توجه به اینکه رگهای عنکبوتی هیچ نقشی در خون رسانی بدن ندارند، بنابراین حذف آنها تاثیری بر مکانیسم بدن نخواهد گذاشت. از این رو، بسیاری از بانوان می‌توانند برای درمان واریس یا جنبه‌های زیبایی از اسکلروتراپی استفاده کنند.
۶_ آیا بیمه هزینه اسکلروتراپی را پرداخت می‌کند؟
با توجه به اینکه اسکلروتراپی به عنوان یک روش زیبایی مورد استفاده قرار می‌گیرد نه درمانی، بنابراین بیمه هزینه انجام این روش را پوشش نخواهد داد.
۷_ اسکلروتراپی درد دارد؟
میزان درد در هر شخص متفاوت است. می‌توان از روش‌های زیر برای کاهش درد استفاده کرد:
- استفاده از قرص آرام‌بخش
- استفاده از قرص ضد درد و پماد زایلو پی
- عدم انجام اسکلروتراپی در دوران عادت ماهانه
- خواب کافی و راحت
۸_ عوارض اسکلروتراپی
عوارض اسکلروتراپی معمولاً نادر و موقتی است. برخی از عوارض شامل موارد زیر هستند:
- هاله تیره رنگ در محل اسکلروتراپی (این عارضه در افراد با پوست سبزه شایع است و پس از ۶ تا ۱۲ ماه برطرف خواهد شد)
- سفتی و تیرگی مسیر رگ (نشان دهنده موفق بودن روش اسکلروتراپی است که به مرور از بین می رود)
- اختلال در بینایی موقتی است و ظرف یکی دو ساعت از بین می‌رود.
- تشکیل شبکه مویرگی جدید (در صورت مشاهده این عارضه اسکلروتراپی تکرار نخواهد شد و روش لیزر واریس سطحی جایگزین خواهد شد)
- کبودی و قرمزی پوست (این عارضه بسیار طبیعی بوده و پس از چند هفته بعد از تزریق از بین خواهد رفت)
- شوک آنافیلاکسی (بسیار نادر است و در افرادی که زمینه آلرژی شدید دارند گزارش شده است و به همین دلیل در بیماران با زمینه آلرژی یا آسم روش لیزر سطحی بجای اسکلروتراپی انجام می شود).
برای اطلاعات بیشتر درباره اسکلروتراپی واریس حتما کل متن مقاله را مطالعه نمایید.
اسکلروتراپی چیست؟
اسکلروتراپی یک روش غیرجراحی برای درمان رگهای واریسی است که در آن از محلول‌هایی به نام *اسکلروزان* برای از بین بردن رگهای واریسی استفاده می‌شود.
محلول اسکلروتراپی به رگ واریسی تزریق می‌شود و باعث سفت شدن و بسته شدن رگها می‌شود. پس از درمان، بدن به طور طبیعی رگهای آسیب‌دیده را جذب کرده و از بین می‌برد.
درمان واریس با تزریق به دلیل کم‌تهاجمی بودن و بهبود سریع بعد از درمان، بسیار مورد توجه بیماران و پزشکان است.
فیلم تزریق واریس پا و نتیجه درمان در لحظه (اسکلروتراپی)
روش‌های جدید اسکلروتراپی
در سال‌های اخیر، اسکلروتراپی تغییرات و نوآوری‌های زیادی را به خود دیده است که موجب افزایش دقت و اثربخشی این روش درمانی شده است.
از جمله این رویکردها می‌توان به استفاده از فوم اسکلروتراپی اشاره کرد که با افزایش سطح تماس محلول با دیواره رگ، تاثیر بهتری در درمان واریس دارد.
در ادامه به معرفی چندین روش جدید در اسکلروتراپی پرداخته‌ایم:
1-فوم اسکلروتراپی
یک روش موثر برای درمان رگهای واریسی و واریس عنکبوتی است.
در فوم اسکلروتراپی به جای استفاده از محلول مایع، از فوم ویژه‌ای استفاده می‌شود؛ این فوم سطح تماس بیشتری با دیواره رگها ایجاد می‌کند و باعث می‌شود درمان برای رگهای بزرگ‌تر و عمقی‌تر نیز کارآمد باشد.
2. اسکلروتراپی با لیزر و کرایو
این روش ترکیبی از اسکلروتراپی و لیزر در مجاورت سرما است؛ که به بیماران کمک می‌کند درمان سریعتری را تجربه کنند.
در روش اسکلروتراپی با لیزر و کرایو اشعه لیزر به رگهای آسیب‌دیده تابیده می‌شود و تاثیر تزریق محلول اسکلروتراپی را تقویت کرده و نتیجه بهتر و سریعتری دارد.
3. اسکلروتراپی با دستگاه رگ یاب
با استفاده از سونوگرافی، و رگ‌یاب با نور مادون قرمز پزشکان می‌توانند تزریق‌های خود را با دقت بالاتری انجام دهند و رگهای بیمار را بهتر شناسایی کنند.
4. اسکلروتراپی با روش ClariVein
ClariVein یک روش پیشرفته در اسکلروتراپی است که از یک کاتتر با سر چرخان برای درمان رگهای واریسی استفاده می‌کند.
این روش دارای دو مکانیسم اثر همزمان است:
• اثر مکانیکی: سر چرخان کاتتر باعث تحریک و تخریب دیواره داخلی رگ می‌شود.
• اثر شیمیایی: همزمان محلول اسکلروزان به داخل رگ تزریق شده و موجب بسته شدن آن می‌شود.
مزایای روش ClariVein
• بدون نیاز به بی‌حسی موضعی (برخلاف روش‌های لیزری)
• درد و ناراحتی کمتر نسبت به سایر روش‌ها
• بهبودی سریع‌تر و بازگشت سریع‌تر به فعالیت‌های روزمره
این روش به‌ویژه برای بیمارانی که به دنبال یک گزینه کم‌تهاجمی و با نتایج مؤثر هستند، پیشنهاد می‌شود.
بهترین داروی اسکلروتراپی چیست؟
بهترین داروی اسکلروتراپی بر اساس تأییدیه FDA شامل 2 مورد است:
- پلی‌دوکانول (Polidocanol)
- فیبرووین (Sodium Tetradecyl Sulfate)
این دو دارو اثربخشی بالا و عوارض جانبی کمی دارند و به طور گسترده در درمان رگهای واریسی و عنکبوتی استفاده می‌شوند.
هزینه اسکلروتراپی
هزینه اسکلروتراپی بسته به عوامل مختلفی مانند: وسعت و شدت رگهای واریسی، تعداد جلسات مورد نیاز و تجربه پزشک معالج متغیر است.
معمولاً پزشکان باتجربه‌تر هزینه بیشتری دریافت می‌کنند، اما نتایج درمانی نیز بهبود قابل‌توجهی خواهد داشت.
در سال ۱۴۰۳، هزینه هر جلسه اسکلروتراپی در ایران به طور متوسط بین *۸ تا ۱۲ میلیون تومان* است. برای دستیابی به نتایج مطلوب، اغلب *۲ تا ۳ جلسه درمانی* توصیه می‌شود.
پیشنهاد می‌شود پیش از آغاز درمان، با پزشک متخصص واریس مشورت کنید. این کار به شما کمک می‌کند تا برآورد دقیقی از هزینه‌ها و تعداد جلسات مورد نیاز داشته باشید و برنامه‌ریزی بهتری انجام دهید.
مزایای اسکلروتراپی
اسکلروتراپی مزایای زیادی دارد که آن را به یکی از انتخاب‌های محبوب برای درمان رگهای واریسی تبدیل کرده است. برخی از این مزایا عبارتند از:
عدم نیاز به جراحی
یکی از بزرگترین مزایای اسکلروتراپی این است که نیازی به جراحی ندارد. این روش تنها با تزریق محلول یا فوم به داخل رگهای آسیب‌دیده انجام می‌شود.
دوره بهبودی کوتاه
پس از درمان با اسکلروتراپی، معمولاً بیمار می‌تواند بلافاصله به فعالیت‌های روزمره خود بازگردد. این درمان نیاز به بستری شدن ندارد و معمولاً تنها چند دقیقه طول می‌کشد.
نتایج سریع و موثر
اسکلروتراپی می‌تواند به سرعت موجب بهبودی وضعیت رگهای واریسی شود و بیماران می‌توانند پس از چند هفته از نتایج مثبت آن بهره‌مند شوند.
کاهش درد و ناراحتی
اسکلروتراپی می‌تواند درد و ناراحتی ناشی از رگهای واریسی را کاهش دهد و احساس راحتی بیشتری به بیمار دهد.
**لازم به ذکر است که هزینه اسکلروتراپی کمتر از سایر روش‌های درمانی واریس است.
معایب و عوارض اسکلروتراپی
مانند هر درمان پزشکی دیگری اسکلروتراپی نیز ممکن است با برخی معایب و عوارض همراه باشد. در اینجا به برخی از مهم‌ترین آنها اشاره می‌کنیم:
التهاب و قرمزی
پس از درمان، ممکن است برخی از بیماران دچار التهاب و قرمزی در ناحیه تزریق شوند. این عوارض معمولاً موقتی هستند و طی چند روز از بین می‌روند.
ایجاد لکه‌های تیره
در برخی موارد، محل تزریق ممکن است دچار لکه‌های تیره‌ای شود که به مرور زمان محو می‌شوند که معولا بین چند هفته تا چند ماه طول می‌کشد.
ایجاد لخته خون
در موارد نادر، اسکلروتراپی ممکن است موجب تشکیل لخته‌های خون در رگها شود که نیاز به درمان خاص دارد.
درد در ناحیه تزریق
برخی از بیماران ممکن است در طول یا بعد از درمان احساس درد یا سوزش داشته باشند.
آلرژی و حساسیت
در برخی موارد، ممکن است واکنش‌های آلرژیک به دنبال اسکلروتراپی رخ دهد.
نشانه‌های واکنش‌های آلرژیک به شکل:
- کهیر پوستی
- تورم همراه با خارش
- علائم تنفسی مانند سرفه و تنگی نفس
***در موارد بسیار نادر و شدید، احتمال بروز شوک آنافیلاکسی وجود دارد که یک وضعیت اورژانسی است و نیاز به درمان فوری دارد.
این علائم معمولاً در بیمارانی که سابقه آلرژی یا آسم دارند، محتمل‌تر است؛ بنابراین در چنین مواردی توصیه می‌شود اسکلروتراپی با احتیاط بیشتری انجام شود یا از روش‌های جایگزین استفاده گردد.
در صورت وجود هرگونه سابقه آلرژی، حتماً پزشک خود را مطلع کنید تا اقدامات لازم برای پیشگیری و مدیریت احتمالی انجام شود.
مراجعه‌کننده خانم ۳۷ ساله که از حدود سه سال قبل این رگ روی پای چپ ایشان بود. این خانم تصمیم به بارداری داشتند و به همین خاطر برای درمان واریس اقدام کردند. پس از تأیید سلامت عروق عمقی با سونوگرافی، رگ سبز با روش تلفیقی فلبکتومی و تزریق درمان شد.
مراقبت‌های بعد از اسکلروتراپی واریس پا
- پیاده‌روی و تحرک بیشتر داشته باشید.
- ورزش سنگین تا ٣ روز مجاز نیست.
- جوراب واریس یا بانداژ طبی تا چند روز بعد از تزریق واریس ضروری است.
- مایعات بیشتر مصرف کنید.
- درصورتی‌که می‌خواهید در روز انجام اسکلروتراپی سفر طولانی داشته باشید بایستی این موضوع را به اطلاع متخصص واریس برسانید.
- شش ساعت بعد از اسکلروتراپی می‌توانید دوش ولرم کوتاه‌مدت بگیرید.
چگونه درد زمان اسکلروتراپی را کم کنیم؟
شدت درد در افراد مختلف متفاوت است و به آستانه تحمل و میزان رگها بستگی دارد.
- استفاده از قرص آرام‌بخش – ضد درد و پماد زایلو پی برای کم‌کردن درد می‌تواند خوب باشد.
- علاوه بر پماد به خانم‌ها توصیه می‌کنیم جلسه اسکلروتراپی را طوری تنظیم کنند که با دوره عادت ماهانه فاصله داشته باشد، تحمل درد در این دوره معمولاً دشوارتر است.
- خواب راحت و آرامش کافی برای کاهش درد کمک می‌کند.
- به‌علاوه در کلینیک از ویبراتور کاهش درد برای کم‌کردن درد در مراجعین حساس به درد استفاده می‌شود.
آیا اسکلروتراپی درد دارد؟
برای تزریق از سوزن‌های ریز انسولین استفاده می‌شود. قبل از آن نیز پماد بی‌حسی روی رگها مالیده می‌شود در صورت نیاز از داروهای خوراکی ضد درد هم مصرف می‌شود.
زمان تزریق حدود ۴۵ دقیقه است نتیجه خوبی که ایجاد خواهد شد درد تزریق را بی اهمیت می‌کند.
تعداد و فاصله زمانی جلسات اسکلروتراپی به چه شکلی است؟
به طور معمول نیاز به ۲-۳ جلسه اسکلروتراپی است تا نتیجه خوب و رضایت‌بخشی از درمان حاصل شود. فاصله زمانی مناسب بین دو جلسه ۴-۶ هفته است.
اثر تزریق مویرگ‌ها تا چند وقت باقی می‌ماند؟
تزریق معمولاً ظاهر پاها را طی ٢-٣ جلسه اصلاح می‌کند. به‌مرورزمان مویرگ‌های جدیدی ظاهر می‌شوند سرعت ایجاد آنها بستگی به وضعیت ارثی و عمومی بیمار دارد.
لازم است هر یک تا دو سال، یک جلسه ترمیمی یا روتوش انجام شود. به‌این‌ترتیب وضعیت خوب ایجاد شده تداوم خواهد یافت
اسکلروتراپی حرفه‌ای چیست؟
اسکلروتراپی می‌تواند نتایج بهتر و زیباتری داشته باشد. به‌شرطی که بتوان مویرگ‌های تغذیه‌کننده زیرین را با کمک اشعه مادون‌قرمز شناسایی و مسدود کرد. استفاده از نور مادون‌قرمز در موقع اسکلروتراپی باعث بهتر شدن نتایج درمان شده و عارضه‌ای برای بیمار ندارد.
آیا همزمان با اسکلروتراپی می‌توان لیزر موی زائد پاها را انجام داد؟
اگر می‌خواهید در یک بازه زمانی تزریق واریس و لیزر مو را انجام دهید. بهتر است طوری برنامه ریزی کنید که جلسه لیزر موی زائد اول انجام شود و سپس برای اسکلروتراپی مراجعه کنید. تزریق باعث کبودی پوست می‌شود که در صورت وجود کبودی برای انجام لیزر مو بایستی تا رفع کبودی صبر کرد.
کبودی ناشی از اسکلروتراپی چه مدت روی پوست باقی می‌ماند؟
کبودی و تیرگی مسیر رگ در اسکلروتراپی کاملا طبیعی است و در حدود ۳-۲ هفته زمان می برد تا از بین برود.
آیا اسکلروتراپی باعث پا درد می‌شود؟
اسکلروتراپی باعث درد پا نمی‌شود؛ اما مسیر رگها پس از انجام اسکلروتراپی ممکن است برای مدتی تیره و دردناک شود که در صورت نیاز با کار تکمیلی این حالت برطرف می‌شود.
آیا موادی که در اسکلروتراپی بکار می‌رود خطر دارند؟
انتخاب دارو و دوز مورداستفاده بر اساس سن، وزن و شرایط فیزیکی افراد انجام می‌شود و بادقت و وسواسی که در این مورد صورت می‌گیرد میزان بروز عوارض به حداقل می‌رسد. اما عوارضی مثل کبودی پوست، تشکیل شبکه مویرگی جدید در محل تزریق و یا بروز شوک از جمله عوارض اشاره شده برای داروی رایج مورداستفاده برای اسکلروتراپی است.
جایگزین اسکلروتراپی برای افرادی که ممنوعیت اسکلروتراپی دارند چیست؟
معمولاً از روش لیزر سطحی برای رفع رگهای عنکبوتی در این افراد استفاده می‌شود.
هزینه اسکلروتراپی چقدر است؟
هزینه اسکلروتراپی بسته به عوامل مختلفی از جمله تعداد جلسات موردنیاز، نوع ماده اسکلروزان استفاده شده، تجربه و مهارت پزشک، و محل انجام درمان متفاوت است
**هزینه اسکلروتراپی در ایران معمولاً کمتر از کشورهای دیگر است.
آیا اسکلروتراپی درمان همیشگی و بدون بازگشت است؟
اسکلروتراپی یک روش مؤثر برای درمان واریس است، اما در برخی موارد ممکن است رگ دوباره باز شود.
عواملی که خطر باز شدن مجدد رگ را افزایش می‌دهند عبارت‌اند از:
- شدت واریس
- سابقه خانوادگی و واریس ارثی
- چاقی
- ایستادن یا نشستن طولانی‌مدت
تلفیق لیزر سطحی و تزریق چه فایده‌ای دارد؟
مویرگ‌های عنکبوتی هم با دوز بالای لیزر و هم با غلظت بالای اسکلروتراپی برطرف می‌شوند ولی اگر لیزر و اسکلروتراپی قوی استفاده شود عوارض پوستی بر جای خواهد گذاشت.
استفاده مناسب از تلفیق لیزر و تزریق نتایج زیباتر و راضی‌کننده‌تری دارد.
