رابطه اعتیاد و لخته شدن خون در رگ‌های عمقی چيست؟
اعتیاد و لخته شدن خون در رگ‌های عمقی DVT مسئله‌ای پراهمیت بوده که با افزایش آمار اعتیاد به مواد مخدر تزریقی رو به گسترش است. ترومبوز وریدهای عمقی و عوارض ناشی از آن مانند آمبولی ریه PE و سندرم بعد از ترومبوز PTS باعث ایجاد مشکلات عدیده‌ای در کیفیت زندگی فرد خواهد شد. در ادامه به بررسی این رابطه خواهیم پرداخت.
لخته شدن خون به دنبال تزریق داخل رگی مواد ثابت شده است. تریاک در یک صورت میتواند باعث لخته خون شود، در قسمت پایین همین صفحه در مورد اثرات تریاک بر لخته شدن خون و توان جنسی توضیح بیشتری داده شده است.
درصورتی‌که لخته خون ایجاد نشده باشد و معتاد تزریقی ترک کند احتمال لخته خون هم کاملاً رفع می‌شود. اگر لخته خون یا dvt به وجود آمده باشد ترک اعتیاد نمی‌تواند از عوارض بعدی لخته جلوگیری کند.
خطرات مصرف مواد مخدر تزریقی
تزریق روشی است که در آن ماده مخدر مستقیماً توسط یک سوزن وارد رگ شده و در خون جریان پیدا می‌کند.
مصرف مواد مخدر تزریقی خطرات متعددی را به دنبال دارد که شاید پرداختن به تمام ابعاد اجتماعی، فردی و سلامتی اعتیاد نیاز به زمان زیادی داشته باشد. معتادان مواد مخدر تزریقی ۲۴ برابر افراد عادی در جامعه در خطر مرگ‌ومیر با علل مختلف هستند.
مواد مخدر تزریقی یا مدرن عوارض زیادی را به همراه دارد. این عوارض تنها محدود به اثرات جانبی فیزیکی بر روی فرد معتاد نیست و جنبه‌های منفی اجتماعی و روانی نیز دارد. ما در این مقاله سعی داریم عوارض تزریق مواد مخدر از بعد جسمانی را بررسی کنیم و به جنبه‌های دیگر اعتیاد نمی‌پردازیم.
از عوارض و خطرات مهم اعتیاد به مواد مخدر تزریقی می‌توان موارد ذیل را به‌اختصار نام ببریم:
آسیب جداره وریدها
رگ‌ها (وریدها) به‌مرورزمان و در اثر تزریق‌های پی‌درپی دچار تغییر در ساختمان آناتومیکی خواهند شد؛ زیرا فرد توجه زیادی به کیفیت وسایل تزریق خود و چگونگی انجام آن ندارد و بیشتر به دنبال دریافت سریع‌تر ماده مخدر و ایجاد احساس رخوت است. بدین ترتیب در این حالت امکان پارگی رگ و خونریزی داخلی وجود دارد.
برخی از مواد مخدر قدرت بی‌حس‌کننده‌گی دارند و به‌مرورزمان باعث می‌شود در صورت ایجاد آسیب در رگ، فرد متوجه آن نشود. از عوامل مؤثر بر اعتیاد و لخته شدن خون در رگ‌های عمقی و شدت آسیب وارده بر عروق، نوع مواد مصرفی است. مثلاً هروئین با اسیدیته بالا به‌مرور باعث آسیب و تخریب دیواره عروق خواهد شد.
خطر عفونت
بیشتر افراد معتاد شرایط مناسبی برای زندگی ندارند. مصرف‌کنندگان داروهای مخدر تزریقی قبل از تزریق به طور کافی پوست را ضدعفونی نکرده و از محصولات تزریقی تمیز و استریل استفاده نمی‌کنند، استفاده از سرنگ‌های مشترک و یا استفاده از یک سرنگ به‌صورت پی‌درپی توسط معتادان، زمینه بروز عفونت را فراهم می‌کند. از طرف دیگر مواد مخدر تزریقی دچار آلودگی بوده و استریل نیستند و همین امر یکی دیگر از علل مهم بروز عفونت در فرد معتاد خواهد بود.
ابتلا به سلولیت و آبسه در محل تزریق شایع است. این عفونت‌ها ممکن است فقط موضعی بوده و یا منجر به سپسیس (عفونت خون) و باکتریمی (وجود باکتری در خون) شوند که در صورت عدم درمان می‌توانند کشنده باشند. سلولیت یکی از دلایل تغییر رنگ پوست پاها است.
لخته شدن خون در رگ‌های عمقی DVT
یکی از عوارض تزریق مواد مخدر، لخته شدن خون در رگ‌ها است. بخش‌هایی از بدن که معتادان بیشتر برای تزریق از آن نواحی استفاده می‌کنند، کشاله ران و رگ گردن است. البته بیشتر موارد تزریق در کشاله ران دیده می‌شود.
تزریق مکرر در یک ناحیه و آسیب‌های جدار رگ به همراه عفونت‌های مکرر موضعی زمینه مناسبی برای لخته شدن خون در رگ را فراهم می‌آورد.
هر چه تعداد دفعات تزریق بیشتر می‌شود احتمال بروز لخته خون هم بالا می‌رود. لخته باعث ورم پا و همچنین درد ساق پا می‌شود و امکان فعالیت نرمال را سلب می‌کند به‌طوری‌که حتی در حال استراحت هم آرامش ندارند. فرد معتاد برای تسکین درد خود بیشتر به تزریق ماده مخدر روی آورده و این چرخه خطرناک تکرار می‌شود و به‌مرور، بیشتر در این گرداب غوطه‌ور می‌شود.
گاهی از اوقات لخته عفونی و بسیار خطرناک است و میتواند کشنده و یا شدیداً ناتوان‌کننده باشد.
تورم دست یا پا
ورم پاها و دست‌ها به دنبال لخته شدن خون در اثر مصرف مواد مخدر تزریقی عارضه جانبی ناخوشایندی است که به‌نوعی عارضه ثانویه محسوب می‌شود. تورم دست پس از مصرف مواد مخدر میتواند حرکت و عملکرد فرد را در زندگی روزمره محدود کند.
آیا مواد مخدر باعث غلظت خون می‌شوند؟
بله به‌مرورزمان مصرف مواد مخدر سبب افزایش غلظت سطح سرمی خون (غلظت خون) شده و به ایجاد لخته منجر می‌شود.
سیگار و غلظت خون
در مبحث اعتیاد و لخته شدن خون در رگ‌های عمقی، سیگار یکی از موادی است که نباید فراموش کرد. دررابطه‌با سیگار که امروزه بسیاری از افراد اعم از زن، مرد، پیر و جوان از آن استفاده می‌کنند، اطلاعات غلطی وجود دارد؛ زیرا افراد گمان می‌کنند که بی‌خطر است. اصطلاحاً به فردی که ۱۰۰ نخ سیگار در طول زندگی خود بکشد واژه سیگاری اطلاق می‌شود.
سیگار علاوه بر تأثیراتی که بر روی خلق‌وخوی افراد دارد و همچنین افزایش احتمال بروز بیماریهای قلبی و ریوی و ریسک فاکتور سرطان، با افزایش سفتی دیواره عروق و افزایش غلظت خون، در ایجاد لخته نقش مهمی ایفا می‌کند.سفت شدن جداره رگ باعث کاهش خون‌رسانی در پاها و بازو می‌شود و این امر سبب ترومبوز خواهد شد.
اگر این سؤال برای شما پیش‌آمده است که آیا ترک سیگار نقشی در کمتر شدن احتمال بروز ترومبوز دارد یا خیر؟ باید بگوییم که جواب این سؤال مثبت است. ترک سیگار موجب کاهش ریسک بروز DVT (ترومبوز ورید عمقی) خواهد شد. به‌طوری‌که احتمال بروز این اتفاق در افرادی که سیگار را ترک می‌کنند بعد از چند ماه مانند یک فرد سالم است.
تریاک و لخته شدن خون
تریاک به سه طریق مصرف می‌شود:
- خوراکی
- کشیدنی یا دود کردن
- تزریقی
در روش تزریقی تریاک را با آب حل کرده و در یک قاشق فلزی می‌ریزند و آن را کمی حرارت می‌دهند و با سرنگ کشیده و داخل رگ تزریق می‌کنند این فرم مصرف تریاک میتواند منجر به عارضه خطرناک لخته شدن خون شود. مصرف خوراکی یا دود کردن تریاک خطر بالای لخته شدن ندارد.
در اینجا لازم است موضوع مهمی را مطرح کنیم. تریاک در جامعه ایرانی به نسبت سایر جوامع مصرف بسیار بالایی دارد. یکی از دلایل مصرف تریاک در جامعه مردان ایرانی این تصور است که تریاک باعث افزایش توان جنسی می‌شود.
در کوتاه‌مدت بله این اثر ظاهری را دارد ولی به‌مرورزمان تحمل ایجاد شده فرد معتاد مجبور به افزایش دوز مصرفی می‌شود. در نهایت مصرف درازمدت تریاک اثر معکوس خواهد شد یعنی باعث کاهش توان و میل جنسی شده و در مردان نعوظ را ضعیف‌تر می‌کند و در زنان کاهش میل جنسی و اختلال قاعدگی می‌دهد.
زخم و اعتیاد
در ادامه مبحث اعتیاد و لخته شدن خون در رگ‌های عمقی، به عارضه‌ای که در بیشتر معتادان مشاهده شده اشاره خواهیم کرد. در معتادانی که بیشتر تزریق را در دست و پای خود انجام می‌دهند زخم‌هایی مشاهده می‌شود. تحقیقات نشان داده که احتمال بروز زخم در اندامی که در آن‌ها تزریق انجام می‌شود ۹ برابر سایر اندام‌ها خواهد بود.
مصرف شیشه و زخم در بدن
شیشه، قوی‌ترین نوع مت‌آمفتامین است که با نام‌هایی مثل “کراک”،”آیس”، “مت” در بین جوانان شناخته شده است و قرص‌های شادی‌بخش یا اکستازی یکی از این مواد هستند. در معتادانی که ماده مخدر شیشه مصرف می‌کنند زخم‌هایی متعددی ایجاد می‌شود. این زخم‌ها معمولاً در پاها و بازوها دیده می‌شوند.
از عوارض اعتیاد به شیشه تخریب عروق و منقبض شدن شریان‌ها است. این عوارض موجب می‌شوند تا خون کافی به پوست نرسد و قدرت ارتجاعی پوست کاهش بیابد و خشک شود. علاوه بر زخم‌هایی که بر اثر مصرف شیشه ایجاد می‌شوند، احتمال لخته شدن خون و بروز ترومبوز وریدی در اثر مصرف مواد افزایش می‌یابد.
آیا مصرف آسپرین برای معتادان مفید است؟
آسپیرین یک داروی ضدالتهاب غیراستروئیدی (NSAID) است.
- این دارو با مسدودکردن یک ماده طبیعی خاص در بدن، باعث کاهش درد و تورم می‌شود. اثر مهم دیگر آن در ممانعت از روند لخته شدن خون است.
- قرص آسپرین در پیشگیری و ازبین‌بردن لخته خون کمک می‌کند.
اینکه آیا آسپرین از لحاظ پزشکی در معتادان توصیه می‌شود یا خیر؟ هنوز جواب قطعی وجود ندارد. یکی از عوارض مصرف درازمدت آسپرین خونریزی گوارشی است به همین دلیل نمی‌توان در مورد مصرف مزمن آسپرین در معتادان توصیه پزشکی قطعی کرد.
سخن پایانی
در پایان مبحث اعتیاد و لخته شدن خون در رگ‌های عمقی لازم می‌دانیم اشاره کنیم که با افزایش چشمگیر مصرف مواد مخدر در افراد با سنین مختلف، عوارض این مسئله اجتماعی افزایش‌یافته است. یکی از اثرات جانبی آن، ایجاد ترومبوز در رگ‌های عمقی است. ممنون که تا انتهای این مطلب ما را همراهی کردید.
منبع : orlandorecovery
